Σε μια περίοδο που η ανεργία έχει φτάσει σε απαράδεκτα υψηλά επίπεδα σε αρκετά κ-μ, πλήττοντας ιδιαίτερα τους νέους, και με το φάσμα της ύφεσης να παραμένει μια διαρκής απειλή για τις ευρωπαϊκές οικονομίες, η ανάπτυξη αποτελεί ζήτημα πρωταρχικής σημασίας για την Ελληνική Προεδρία. Η ανάπτυξη επηρεάζει την οικονομία και προωθεί την κοινωνική συνοχή και πολιτική σταθερότητα της Ένωσης κατά πολυποίκιλο τρόπο. Για την Ελλάδα, ανάπτυξη και απασχόληση συνδέονται δομικά και άρρηκτα. Σε αυτό το πλαίσιο, οι πρωτοβουλίες και δράσεις σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο για αναστροφή των αρνητικών τάσεων στην απασχόληση και τόνωση της δημιουργίας θέσεων εργασίας είναι απολύτως αναγκαίες, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος μιας «άνεργης ανάπτυξης».

Η επίτευξη της σωστής αναλογίας μεταξύ δημοσιονομικής σταθεροποίησης και πολιτικών τόνωσης της ανάπτυξης (σε πλήρη ευθυγράμμιση με τις επιταγές της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020») αποτελεί την λυδία λίθο των εξελίξεων προς την κατεύθυνση της επίτευξης της αναγκαίας συνοχής μεταξύ των εθνικών οικονομικών πολιτικών και, κατ’ επέκταση, των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Αυτή η συνοχή αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την περαιτέρω εμβάθυνση της ΕΕ, που αποτελεί και την δεύτερη προτεραιότητα της Ελληνικής Προεδρίας.

Βασική επιδίωξη είναι η επιστροφή σε βιώσιμα δημοσιονομικά μεγέθη με παράλληλη προώθηση πολιτικών τόνωσης της ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων απασχόλησης. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω της ενισχυμένης εφαρμογής του Συμφώνου για την Ανάπτυξη και την Απασχόληση, της επικέντρωσης στην απασχόληση, καθώς και της βελτίωσης της πρόσβασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) σε χρηματοδότηση, μέσω, μεταξύ άλλων, της προτεραιοποίησης της εφαρμογής του Επενδυτικού Προγράμματος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η ΕΤΕπ μπορεί να διαδραματίσει ισχυρό ρόλο αναφορικά με τα έργα εντάσεως εργασίας (π.χ. προγράμματα για τις ΜμΕ, βασικές υποδομές, ενέργεια και κλίμα), με την στήριξη και την εμπιστοσύνη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).

Η Ελληνική Προεδρία χαιρετίζει τη νέα εντολή της ΕΤΕπ προς το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων ύψους μέχρι 4 δισεκατομμυρίων ευρώ και θα υποστηρίξει την Επιτροπή και την ΕΤΕπ στις προσπάθειές τους να ενισχύσουν περαιτέρω τη δυνατότητα του Ταμείου να αυξήσει το κεφάλαιό του, με απώτερο στόχο την επίτευξη οριστικής συμφωνίας μέχρι το Μάιο 2014.

Η Ελληνική Προεδρία θα εξερευνήσει έτι περαιτέρω κάθε πιθανό τρόπο αύξησης της χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας, και ιδιαίτερα των ΜμΕ, προωθώντας τη συζήτηση επί της χρηματοδότησης της ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένων των μακροπρόθεσμων, εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης.

Σε κάθε περίπτωση, ουσιώδης θα ήταν η εκκίνηση του διαλόγου για τους συγκεκριμένους εκείνους θεματικούς τομείς που προσφέρουν μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης και, ταυτόχρονα, δημιουργίας θέσεων απασχόλησης, όπως η καινοτομία, οι υπηρεσίες προς τις επιχειρήσεις, οι μεταφορές, η ναυτιλία και ο τουρισμός.

Η ενδιάμεση αξιολόγηση της Στρατηγικής “Ευρώπη 2020", η οποία θα εκκινήσει κατά το εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2014, αποτελεί πρόσφορο πλαίσιο και προσφέρει την ευκαιρία για ανάληψη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών. Ένα πρώτο, αν και όχι επαρκές, βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση πραγματοποιήθηκε κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου 2013, στο οποίο αποφασίσθηκαν, ταυτόχρονα, η ενίσχυση των προσπαθειών για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων, αλλά και η κοινή πρωτοβουλία ΕΤΕπ και Ευρ. Επιτροπής (“Investment Plan”) για την χρηματοδότηση των ΜμΕ, ως βασικών εργοδοτών της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Η εμβάθυνση της νέας αρχιτεκτονικής της ΟΝΕ, η αποκατάσταση της χρηματοπιστωτικής ρευστότητας και η επιστροφή σε ρυθμούς ανάπτυξης θα εξακολουθήσουν εκ των πραγμάτων να αποτελούν προτεραιότητες των μελλοντικών εναλασσόμενων Προεδριών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης και της Ελληνικής. Η πλήρης ανάπτυξη των προτεραιοτήτων αυτών είναι αναγκαία, με ταυτόχρονο σεβασμό της ακεραότητας της Ενιαίας Αγοράς.

Σε αυτό το πλαίσιο, έμφαση θα δωθεί στην προώθηση των κατωτέρω συστατικών στοιχείων της εν λόγω αρχιτεκτονικής:

(α) Προώθηση της τραπεζικής ένωσης μέσω της υιοθέτησης του ακρογωνιαίου νομοθετικού κειμένου αυτής, του Κανονισμού για τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης (SRM) πριν από τη λήξη της τρέχουσας θητείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

(β) Περαιτέρω πρόοδος όσον αφορά την αποτελεσματική εφαρμογή και περαιτέρω ολοκλήρωση των νέων μηχανισμών οικονομικής διακυβέρνησης της Ένωσης/Ευρωζώνης, ώστε να ενισχυθούν οι συνέργειες μεταξύ των κρατών μελών με τρόπο που θα ευνοεί την ανάπτυξη και την απασχόληση, συμπελαμβανομένης της προώθησης των συζητήσεων για τη θέσπιση Εταρικών Σχέσεων για την Ανάπτυξη, την Απασχόληση και την Ανταγωνιστικότητα.

(γ) Θα προσπαθήσουμε να θέσουμε τα θεμέλια για μια ευημερούσα ΟΝΕ, με καλό συντονισμό των εθνικών πολιτικών και τη σωστή ισορροπία μεταξύ σταθερότητας και αλληλλεγγύης. Αυτή η νέα Ευρωζώνη θα θέσει οριστικό τέλος στην αστάθεια και αβεβαιότητα που παρατηρείται, ειδικά στην «περιφέρεια».

(δ) Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στην κοινωνική διάσταση της Ευρωζώνης, ως ενός εκ των δομικών πυλώνων της περαιτέρω εμβάθυνσης αυτής. Για πρώτη φορά, η κοινωνική διάσταση της ΟΝΕ θα ενσωματωθεί στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο του 2014.

Παράλληλα, θα πρέπει να εργαστούμε για την ενίσχυση ενός θεσμικού οικοδομήματος που θα διασφαλίζει ενισχυμένη διαφάνεια, λογοδοσία, εθνική κυριότητα και αξιοπιστία προς τους πολίτες της Ευρώπης. Η εν λόγω διάσταση έχει ιδιάζουσα σπουδαιότητα ως απάντηση στη δημογραφική και δημοσιονομική κρίση του Ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους.

Η επισφαλής ατμόσφαιρα στο εγγύς περιβάλλον της Ευρώπης, σε συνδυασμό με τη διατήρηση των γενεσιουργών αιτίων που προκαλούν τις μεταναστευτικές ροές προς την ΕΕ, επιδρούν επαυξητικά στην πίεση που ασκείται στα κράτη μέλη, σε μία περίοδο οικονομικής κρίσης, όταν όλες οι δυνάμεις και οι ενέργειες θα έπρεπε να είναι προσηλωμένες στις μεταρρυθμίσεις για τη διαφύλαξη της σταθερότητας και την αναζωογόνηση της ανάπτυξης. Το βάρος αυτής της πίεσης πέφτει κυρίως στα κράτη μέλη που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και σε όσα ήδη μαστίζονται από βαθιά ύφεση και υψηλή ανεργία.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελληνική Προεδρία θα επικεντρωσει τις προσπάθειές της στην ανάδειξη των θετικών πτυχών μιας συνολικής ευρωπαϊκής διαχείρισης του μεταναστευτικού φαινομένου στην υπηρεσία της ανάπτυξης και θα καταβάλλει κάθε προσπάθεια για να αναδείξει όλες τις διαστάσεις των πολιτικών μετανάστευσης και κινητικότητας, με παράλληλες δράσεις για τον περιορισμό των επιπτώσεων από την παράνομη μετανάστευση στην οικονομία, την κοινωνική συνοχή και την πολιτική σταθερότητα.

Πιο συγκεκριμένα:

Από την έναρξή της το 2005, η Συνολική Προσέγγιση αποτελεί το βασικό πλαίσιο για την πολιτική και δράση της Ένωσης στον τομέα των εξωτερικών σχέσεων στο πεδίο της Μετανάστευσης και του Ασύλου. Η ανανεωμένη Συνολική Προσέγγιση της Μετανάστευσης και της Κινητικότητας εστιάζει σε τέσσερεις λειτουργικές προτεραιότητες: i) την καλύτερη οργάνωση της νόμιμης μετανάστευσης και την προώθηση της χρηστής διαχείρισης της κινητικότητας, ii) την πρόληψη και καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και την εξάλειψη της παράνομης διακίνησης προσώπων, iii) τη μεγιστοποίηση του αναπτυξιακού αντίκτυπου της μετανάστευσης και της κινητικότητας και iv) την προώθηση της διεθνούς προστασίας και την ενίσχυση της εξωτερικής διάστασης του ασύλου.

Η ανάπτυξη του χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης αποτελεί διαχρονικά έναν από τους βασικούς στόχους της ΕΕ. Στην Ευρώπη, που σήμερα μαστίζεται από πολυποίκιλες προκλήσεις, η ενίσχυση της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής στους τομείς της Δικαιοσύνης και των Εσωτερικών Υποθέσεων, η οποία στηρίζεται στη γνήσια αλληλεγγύη, τη συνευθύνη και τη συνεργασία των κ-μ, είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ.

Η θάλασσα αποτελεί προνομιακό πεδίο γνώσης και δράσης των Ελλήνων και αστείρευτη πηγή ανάπτυξης και ευημερίας για όλη την Ευρώπη.

Η Ελλάδα, ως παραδοσιακά ναυτιλιακή χώρα, κατανοεί και αναγνωρίζει την δυναμική και τις ευκαιρίες που απορρέουν από τις θαλάσσιες δραστηριότητες για την συνολική οικονομία της Ένωσης, υπό την προϋπόθεση διαφύλαξης της αειφορίας. Επιπλέον, προφανή ευρωπαϊκά στρατηγικά συμφέροντα δικαιολογούν την ανάδειξη και αντιμετώπιση προβλημάτων ασφάλειας που αφορούν στην διαχείριση των θαλασσίων συνόρων της Ένωσης.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα εισάγει μια οριζόντια θεματική, η οποία θα διατρέχει και τις τρεις προτεραιότητες της προεδρίας, τις Θαλάσσιες Πολιτικές της ΕΕ.

Κεντρική ιδέα της θεματικής είναι η επανεκκίνηση και ο επαναπροσδιορισμός της Ευρωπαίκής Θαλάσσιας Πολιτικής σε όλες τις εκφάνσεις της. Θα οικοδομήσουμε πάνω στο έργο των προηγούμενων Προεδριών, και ειδικά της Κυπριακής Προεδρίας (Διακήρυξη της Λεμεσσού), το οποίο θα επιδιώξουμε να συνδυάσουμε με τη διάσταση της ασφάλειας που θα πραγματεύεται η αναμενόμενη Ανακοίνωση της Ευρ. Επιτροπής και της ΕΥΕΔ για την Ευρωπαϊκή Στρατηγική Θαλάσσιας Ασφάλειας.

Στόχος είναι η υιοθέτηση κειμένου στο Ευρ. Συμβούλιο του Ιουνίου του 2014 για τη Θαλάσσια Πολιτική/Στρατηγική, δίνοντας έμφαση σε δύο διαστάσεις: ασφάλεια και ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας.

Στο πλαίσιο αυτό, οι δράσεις τις οποίες θα αναλάβει να προωθήσει η Ελληνική Προεδρία περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

1.   Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική (ΟΘΠ) στην «Ατζέντα “Ανάπτυξη και Απασχόληση” στους τομείς Θάλασσας και Ναυτιλίας». Η Ελληνική Προεδρία θα επιδιώξει να προωθήσει τις πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως αυτές καταγράφονται στην «Γαλάζια Ανάπτυξη» (τη συνεισφορά της ΟΘΠ στην επίτευξη των στόχων της Στρατηγικής “Ευρώπη 2020”), σε συνέχεια της Διακήρυξης της Λεμεσού (επανεκκίνηση ΟΘΠ) και των Συμπερασμάτων του ΣΓΥ (Δεκέμβριος 2012) στον τομέα αυτό («Ατζέντα Ανάπτυξης και Απασχόλησης στους τομείς της Θάλασσας και Ναυτιλίας»). Το σχετικό σχέδιο συμπερασμάτων για την ΟΘΠ, το οποίο αναμένεται να υιοθετηθεί τον Ιούνιο 2014, περιλαμβάνει τις σχετικές αναφορές, όπως γαλάζια ενέργεια, υδατοκαλλιέργεια, χαρτογράφηση βυθού, εκμετάλλευση θαλάσσιου ορυκτού πλούτου, γαλάζια βιοτεχνολογία και περιβαλλοντολογικά θέματα. Στις ενότητες των Συμπερασμάτων δύναται να συμπεριληφθεί, επίσης, ως προτεραιότητα η διάσταση της διατομεακής και διασυνοριακής συνεργασίας στη Θάλασσα, με ιδιαίτερη έμφαση σε δράσεις για την προώθηση του Ευρωπαϊκού φόρουμ Υπηρεσιών Ακτοφυλακής των κ-μ ΕΕ (βλ. κατωτέρω σημείο 6).

2.   Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός. Η Ελληνική Προεδρία θα έχει καθοριστικό ρόλο στην υιοθέτηση της προτεινόμενης από την Ευρ. Επιτροπή Οδηγίας για την βελτίωση του σχεδιασμού των θαλάσσιων δραστηριοτήτων και της ολοκληρωμένης διαχείρισης των παράκτιων περιοχών των κ-μ της ΕΕ.

3.   Πολιτική Θαλασσίων Μεταφορών της ΕΕ. Με δεδομένη την σημασία της Ναυτιλίας στις προσπάθειες ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής οικονομίας και την γενικότερη συμβολή της στην παραγωγή πλούτου της Ένωσης, στόχος είναι η επικαιροποίηση της στρατηγικής της ΕΕ για τις θαλάσσιες μεταφορές μέχρι το 2018, υπό το φως των πρόσφατων διεθνών εξελίξεων (ανάπτυξη οικονομιών Ασίας, εξελίξεις σε ναυτιλιακές αγορές, προώθηση απασχόλησης στις ευρύτερες ναυτιλιακές δραστηριότητες). Λαμβάνοντας υπ’ όψιν το γεγονός πως, βάσει των Συμπερασμάτων του Συμβουλίου του Μαρτίου 2009, τα κ-μ έχουν ζητήσει από την Επιτροπή μια ενδιάμεση αξιολόγηση μέχρι το τέλος του 2013, έμφαση πρέπει να δωθεί στην σχετική παρακολούθηση των Συμπερασμάτων Συμβουλίου για την πολιτική θαλασσίων μεταφορών (Ενδιάμεση αξιολόγηση).

4.   Στρατηγική ΕΕ για την Περιφέρεια Αδριατικής και Ιονίου (EUSAIR). Σε εφαρμογή των Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου 2012, κατά το οποίο αποφασίσθηκε η εκπόνηση Στρατηγικής EE για την Μακροπεριφέρεια Αδριατικής και Ιονίου (EUSAIR), η προετοιμασία της εν λόγω Στρατηγικής έχει ήδη εκκινήσει. Η θαλάσσια και ναυτιλιακή ανάπτυξη, οι μεταφορές, το περιβάλλον και ο τουρισμός αποτελούν τους τέσσερεις πυλώνες της EUSAIR. Η Επιτροπή αναμένεται να υιοθετήσει και παρουσιάσει στο Συμβούλιο την Ανακοίνωση και το Σχέδιο Δράσης μέχρι τον Ιούνιο του 2014. Η Στρατηγική της ΕΕ για την Μακροπεριφέρεια Αδριατικής και Ιονίου εντάσσεται στις προτεραιότητες της Ελληνικής Προεδρίας, η οποία, σε αυτό το πλαίσιο, θα διοργανώσει μια Συνδιάσκεψη Ενδιαφερομένων για την προώθησή της.

5.   Ευρωπαϊκή Στρατηγική Θαλάσσιας Ασφάλειας. Οι προετοιμασίες για την κοινή Ανακοίνωση Ευρ. Επιτροπής/ΕΥΕΔ για τα στοιχεία μιας Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Θαλάσσιας Ασφάλειας βαίνουν προς ολοκλήρωση (αναμένεται να παρουσιαστεί στις αρχές του 2014). Η εν λόγω κοινή Ανακοίνωση αναμένεται να πραγματευτεί τόσο τις εσωτερικές όσο και τις εξωτερικές πτυχές της Ευρωπαϊκής θαλάσσιας ασφάλειας και να προωθήσει σφαιρικές λύσεις για την αντιμετώπιση των Ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος προκλήσεων για τη θαλάσσια ασφάλεια. Σε αυτό το πλαίσιο, όλα τα μέσα της ΕΕ και των κ-μ πρέπει να τύχουν πλήρους εκμετάλλευσης, ενώ πρέπει να επιδιωχθεί και ο σχετικός συντονισμός αυτών. Απώτερος στόχος είναι η υιοθέτηση της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Θαλάσσιας Ασφάλειας (EU Maritime Security Strategy) κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ιουνίου 2014).

6.  Συνεργασία Υπηρεσιών Ακτοφυλακής. Στόχος είναι η εισαγωγή του ζητήματος στα Συμπεράσματα Συμβουλίου για την Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική. Κατά το European Coast Guard Functions Forum 2012-2013, υπό ελληνική Προεδρία, τα υιοθετηθέντα Συμπεράσματα της 5ης Ολομέλειας τόνισαν την ανάγκη βελτίωσης της συνεργασίας στον εν λόγω τομέα.

7.  Θαλάσσιος και Παράκτιος Τουρισμός. Η Ευρ. Επιτροπή προετοιμάζει Ανακοίνωση για τη θέσπιση μιας Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για το Θαλάσσιο και Παράκτιο τουρισμό. Η Ελληνική Προεδρία θα προωθήσει κάθε σχετική πρωτοβουλία στον εν λόγω τομέα μέσω, μεταξύ άλλων, της διοργάνωσης σχετικής διάσκεψης υψηλού επιπέδου.

8.  Μετανάστευση δια της Θάλασσας. Αποτελεί τομέα ιδιαίτερης ευαισθησίας, λόγω της προφανούς σημασίας που έχει για την συνολική ευρωπαϊκή ασφάλεια. Στόχος είναι η ανάδειξη της παραμέτρου αυτής στο πλαίσιο, μεταξύ άλλων, της τρίτης προτεραιότητας της Ελληνικής Προεδρίας (μετανάστευση/σύνορα/κινητικότητα).