H τρομοκρατία και η ασφάλεια των συνόρων καθώς και οι μελλοντικές εξελίξεις στον τομέα Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων συζητήθηκαν στο σημερινό Άτυπο Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που φιλοξενήθηκε στο Ζάππειο από την Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

 

Σε δύο θέματα, «τρομοκρατία και ασφάλεια συνόρων» και «μελλοντικές εξελίξεις στον τομέα Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων» εστίασε το χθεσινό Άτυπο Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που φιλοξενήθηκε στο Ζάππειο από την Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Του Άτυπου Συμβουλίου προήδρευσε ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη κ. Νίκος Δένδιας, παρουσία του Υπουργού Εσωτερικών κ. Γιάννη Μιχελάκη και του υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου κ. Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη. Συμμετείχαν επίσης η αρμόδια Επίτροπος για τις Εσωτερικές Υποθέσεις, κα Cecilia Malmström, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κ. Juan Fernando López Aguilar, καθώς και εκπρόσωποι μιας σειράς οργανισμών της ΕΕ.

 

Όσον αναφορά στο πρώτο θέμα της Ημερήσιας Διάταξης, η Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο ζήτημα της ασφάλειας των συνόρων και της διασύνδεσής του με την τρομοκρατία.

 

Στην εισηγητική του παρέμβαση ο υπουργός κ. Δένδιας τόνισε ότι:

• Η παράνομη μετανάστευση σχετίζεται με την οργανωμένη δράση εγκληματικών ομάδων, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί γενεσιουργό παράγοντα σειράς εγκληματικών δραστηριοτήτων «μεγάλης κλίμακας».

• Αναζητούμε τρόπους αντιμετώπισης για το ζήτημα των αλλοδαπών μαχητών, με συνεκτική πολιτική και σε πνεύμα αλληλεγγύης και συνεργασιών.

• Η έννοια των κοινών εξωτερικών συνόρων επιβάλει την ανάπτυξη κοινών προσεγγίσεων και στενότερης συνεργασίας.

• Η ενίσχυση και εμβάθυνση των πολιτικών μας σε αυτήν την κατεύθυνση, θα πρέπει να θεμελιώνεται στις αρχές της αλληλεγγύης, της συνευθύνης και της δίκαιης κατανομής των βαρών μεταξύ των κρατών μελών.

Από την πλευρά του ο Υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου κ. Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης τόνισε την ανάγκη διαρκούς ενίσχυσης των μέτρων επιτήρησης και ελέγχου των εξωτερικών θαλασσίων συνόρων της Ε.Ε., με σκοπό την διασφάλιση της ακεραιότητας του χώρου Schengen και τη διάσωση ανθρώπων που η ζωή τους κινδυνεύει στη θάλασσα.

 

Στο πλαίσιο αυτό, μάλιστα, ο υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου επεσήμανε τη σημασία που αποδίδει στη κοινή πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη λήψη ανάλογων μέτρων στη Μεσόγειο (Task Force Mediterranean) και στην ανάγκη ύπαρξης κοινού ευρωπαϊκού πλαισίου κανόνων στις επιχειρήσεις επιτήρησης θαλασσίων συνόρων. Με αυτή την αφορμή ενημέρωσε τους Υπουργούς των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη σημαντική πρόοδο των διαπραγματεύσεων που διεξάγει η Ελληνική Προεδρία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στη σχετική πρόταση Κανονισμού, προκειμένου να υιοθετηθεί αυτός το ταχύτερο.

 

Τέλος, ο κ. Βαρβιτσιώτης εξέφρασε τη βαθιά θλίψη και οδύνη του για το τραγικό περιστατικό της περασμένης Δευτέρας στο Φαρμακονήσι που στοίχισε την ζωή 12 ανθρώπων, τονίζοντας ότι «παρά τις 3.500 περίπου διασώσεις του Λιμενικού Σώματος- Ελληνικής Ακτοφυλακής, η απώλεια κάθε ανθρώπινης ζωής στην θάλασσα αποτελεί τραγικό γεγονός για τη χώρα μας».

 

Καταγράφοντας τα συμπεράσματα της συζήτησης που διεξήχθη μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των αρμόδιων ευρωπαϊκών οργανισμών, ο Υπουργός κ. Δένδιας, επεσήμανε ότι αν και δεν διαφαίνεται να υπάρχει συστημικός δεσμός ανάμεσα στην τρομοκρατία και την παράνομη μετανάστευση, «δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ενδεχόμενες διασυνδέσεις. Σε κάθε περίπτωση όμως, η τρομοκρατία συνδέεται με διάφορες μορφές οργανωμένης εγκληματικότητας». «Η προστασία των συνόρων» κατέληξε, «χρήζει μεγαλύτερης προσοχής και για το σκοπό αυτό πρέπει να αξιοποιηθούν όλα τα διαθέσιμα εργαλεία διακρατικής συνεργασίας, τόσο μεταξύ των χωρών μελών, όσο και με τρίτες χώρες». 

 

Επίσης συμφωνήθηκε η αναγκαιότητα ενδυνάμωσης της συνεργασίας μεταξύ EUROPOL και FRONTEX, της ύπαρξης ευρωπαϊκού συστήματος PNR και αξιοποίησης του Συστήματος Πληροφοριών Schengen (SIS), καθώς και εφαρμογής του πακέτου "ευφυών συνόρων" (smart borders).

 

Όλοι οι συμμετέχοντες συντάχθηκαν τέλος με την άποψη ότι θα πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες των Κρατών Μελών για την αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης, στο πλαίσιο των νέων δεδομένων που ανακοινώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

 

Μελλοντικές εξελίξεις στον Τομέα Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων

 

Αναφορικά με τις μελλοντικές εξελίξεις στον Τομέα Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων που ήταν το δεύτερο θέμα της ημερήσιας διάταξης του σημερινού Άτυπου Συμβουλίου, ο κ. Δένδιας στην εισηγητική του παρέμβαση ανέφερε μεταξύ άλλων ότι:

• Η ελληνική Προεδρία αναζητά τις καινοτόμες ευρωπαϊκές πολιτικές που πρέπει να υιοθετηθούν και τις υφιστάμενες ευρωπαϊκές πολιτικές που πρέπει να ενισχυθούν, για να απαντηθούν οι προκλήσεις της μετά-Στοκχόλμης εποχής.

• Αναζητώνται επίσης τρόποι επίτευξης μεγαλύτερης συνοχής μεταξύ της εσωτερικής και της εξωτερικής πολιτικής της Ένωσης με σκοπό την αποτροπή της παράνομης μετανάστευσης και την αντιμετώπιση των επειγουσών καταστάσεων.

• Το ερώτημα που ενδιαφέρει πολλά κράτη μέλη είναι το πώς μεταφράζεται η αρχή της αλληλεγγύης σε συγκεκριμένες πολιτικές και πρακτικές  και το πώς υλοποιείται μέσω της σταδιακής δημιουργίας μηχανισμών κατανομής βαρών.

• Οι προτεραιότητες πρέπει να διαμορφώνονται με ευελιξία, ώστε να αντιμετωπίζονται τυχόν έκτακτες καταστάσεις και να γίνεται αποτελεσματική διαχείριση κρίσεων.

Στην εισηγητική του παρέμβαση ο Υπουργός Εσωτερικών κ. Γιάννης Μιχελάκης αναφέρθηκε ειδικότερα στην αναγκαιότητα διερεύνησης των οδών βελτίωσης των πολιτικών νόμιμης μετανάστευσης, ώστε αυτές να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες ανάγκες των εθνικών αγορών εργασίας των Κρατών Μελών, λαμβάνοντας υπόψη το ήδη διαθέσιμο στα Κράτη Μέλη εργατικό δυναμικό. Ο κ. Μιχελάκης υπογράμμισε επίσης ότι οι κατάλληλες πολιτικές ένταξης πρέπει να εφαρμοστούν και να ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή και η καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Όπως τόνισε ο Υπουργός Εσωτερικών, η Προεδρία θεωρεί ότι η συζήτηση στο πλαίσιο του Άτυπου Συμβουλίου μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά, στη διαμόρφωση μελλοντικών στρατηγικών κατευθύνσεων του τομέα των Εσωτερικών Υποθέσεων, οι οποίες θα ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των Κρατών της Ένωσης και θα απαντούν στις σύγχρονες προκλήσεις. 

 

Τα σημαντικότερα συμπεράσματα που εξήχθησαν από τη συζήτηση των υπουργών ήταν τα εξής:

• Η Αλληλεγγύη και ιδιαίτερα έναντι των εταίρων που δοκιμάζονται και που γειτνιάζουν με περιοχές συγκρούσεων όπως και η κατανομή ευθυνών στους διάφορους τομείς πρέπει να συνοδεύεται από υπευθυνότητα.

• Η θέσπιση αυστηρών ποινικών κυρώσεων για διακινητές λαθρομεταναστών, και η εξέταση των τρόπων με τους οποίους δεν θα τιμωρούνται αυτοί που βοηθούν στην διάσωση ανθρώπινων ζωών είναι απαραίτητη.

• Η πολιτική διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων πρέπει συνεχισθεί με την ενίσχυση των όσων έχουν επιτευχθεί με το υφιστάμενο πρόγραμμα της Στοκχόλμης.

• Η βελτίωση της πολιτικής ένταξης μεταναστών, η καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας και η απάλειψη των αρνητικών μηνυμάτων που εντείνουν τα φαινόμενα αυτά, είναι αναγκαία, παράλληλα με μία συνεπή και αξιόπιστη πολιτική ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

• Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εξετάσει το πρόβλημα της οικονομικής και επιχειρησιακής συνεργασίας με τρίτες χώρες σε διάφορους τομείς της νόμιμης μετανάστευσης, αλλά και για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης και της διαχείρισης των συνόρων. (Ετέθη μεταξύ άλλων το ζήτημα εισαγωγής της αρχής της θετικής αιρεσιμότητας  ή «more for more conditionality»).

• Η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ εθνικών αρχών και ευρωπαϊκών οργανισμών είναι απαραίτητη.

Τέλος, συζητήθηκε η πρακτική λειτουργία του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου με έμφαση στην αρχή της αλληλεγγύης και στην ίση κατανομή των βαρών. 

Στη διάρκεια του Άτυπου Συμβουλίου ΔΕΥ, η αρμόδια Επίτροπος για θέματα Εσωτερικών Υποθέσεων κ. Cecilia Malmström, αναφέρθηκε στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την «Πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης της τρομοκρατίας και του βίαιου εξτρεμισμού- Η ενίσχυση της ανταπόκρισης της ΕΕ».