Καλημέρα. Σας καλωσορίζω στην Ελλάδα, στην Αθήνα, την ημέρα που αρχίζει επισήμως η Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αυτή η Προεδρία είναι η πέμπτη ιστορικά Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου μετά την ένταξη της Ελλάδας στις τότε Ευρωπαϊκές Κοινότητες το 1981.

Το κεκτημένο των προηγούμενων ελληνικών προεδριών και, ιδίως, των δύο τελευταίων, αυτής του 1994 και αυτής του 2003, είναι πάρα πολύ σημαντικό, άρα αντίστοιχη είναι και η θεσμική μνήμη που διαθέτει η ελληνική διοίκηση, η ελληνική κυβέρνηση, ειδικότερα το ελληνικό Υπουργείο των Εξωτερικών σε σχέση με το θεσμό της Προεδρίας του Συμβουλίου.

Το κεκτημένο των προηγούμενων ελληνικών προεδριών εντοπίζεται σε δύο μεγάλα θέματα κυρίως. Το πρώτο είναι η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γιατί τα μεγάλα κύματα της διεύρυνσης ταυτίστηκαν με τις δύο προηγούμενες ελληνικές προεδρίες. Το 1994, όταν η Ελληνική Προεδρία κορυφώθηκε με τη Σύνοδο Κορυφής της Κέρκυρας, είχαμε τη μετάβαση από την Ευρώπη των 12 στην Ευρώπη των 15. Θα είχαμε την Ευρώπη των 16 αν ήταν θετικό το δημοψήφισμα που οργανώθηκε τότε στη Νορβηγία. Και το 2003, στην Προεδρία που κορυφώθηκε με τη Σύνοδο Κορυφής της Θεσσαλονίκης/Χαλκιδικής, είχαμε ένα πολύ μεγάλο κύμα διεύρυνσης, με την τελετή να οργανώνεται εδώ στην Αθήνα, την Ευρώπη των 27 και την πολιτική διεύρυνσης για την ευρωπαϊκή, για την ακρίβεια για την ευρωατλαντική προοπτική όλων των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων.

Το δεύτερο μεγάλο κεκτημένο είναι τα βήματα προς την κατεύθυνση της θεσμικής ολοκλήρωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς η προηγούμενη Προεδρία μας, του 2003, ταυτίστηκε με την προσπάθεια για το λεγόμενο Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, που δεν ολοκληρώθηκε τελικά, αλλά οδήγησε στην μεταρρυθμιστική Συνθήκη της Λισσαβόνας, δηλαδή στο σημερινό θεσμικό οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η άσκηση της Ελληνικής Προεδρίας είναι ανταπόκριση της Ελλάδας σε μια θεσμική υποχρέωση που έχει ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η ανάληψη της Προεδρίας δεν είναι μια επιλογή. Είναι μια υποχρέωση. Αυτό δίνει και την απάντηση σε κάποιους που καλοπροαίρετα θέτουν το ερώτημα, πώς είναι δυνατόν η Ελλάδα της κρίσης, η Ελλάδα του μνημονίου, η Ελλάδα που ζητάει τη βοήθεια των ευρωπαίων εταίρων της, να ασκεί την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το θεμέλιο της θεσμικής υπόστασης και λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η αρχή της θεσμικής ισοτιμίας των κρατών μελών και ο πιο έντονος συμβολισμός της θεσμικής ισοτιμίας των κρατών μελών, άρα της κυριαρχίας τους, της αξιοπρέπειάς τους, είναι ο θεσμός της περιοδικής Προεδρίας του Συμβουλίου.

Άρα, η Ελλάδα ανταποκρίνεται σε αυτήν την υποχρέωση και προβάλλει το πρόσωπο μιας κανονικής ευρωπαϊκής χώρας, θεσμικά ισότιμης, που έχει διαδραματίσει ιστορικά έναν σημαντικό, πιστεύω, ρόλο στις διαδικασίες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Η Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ακριβώς ευρωπαϊκή. Έχουμε πλήρη συνείδηση του ευρωπαϊκού χαρακτήρα της αποστολής αυτής, άρα δεν θεωρούμε ότι είναι εθνικού χαρακτήρα η αποστολή μας αυτή.  

 Δεν ταυτίζουμε τις εθνικές μας προτεραιότητες, οι οποίες είναι προφανείς, γιατί συνδέονται με την υπέρβαση της κρίσης, με τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες που πρέπει να υπηρετήσουμε ως Προεδρία.

Ως Προεδρία θα υπηρετήσουμε την ατζέντα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε συνεργασία με τις μόνιμες Προεδρίες, οι οποίες τώρα πια παίζουν έναν πάρα πολύ σημαντικό ρόλο, τη μόνιμη Προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, την Ύπατη Εκπρόσωπο και άρα τη μόνιμη Προεδρία του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, με τη μόνιμη Προεδρία του Eurogroup για τις χώρες που μετέχουν στην Ευρωζώνη.

Θα κινηθούμε σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου, σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και, βεβαίως, σε πολύ στενή συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τις αρμοδιότητες και τον ρόλο του οποίου σεβόμαστε απολύτως.

Η συνεργασία μας αυτή έχει ήδη οργανωθεί, νομίζω με πολύ καλό τρόπο. Επίσης, γνωρίζουμε ότι είναι μεγάλη ευθύνη για την Ελλάδα το γεγονός ότι ασκεί την Προεδρία το πρώτο εξάμηνο του 2014, που είναι εξάμηνο προεκλογικό.

Είναι το εξάμηνο που οδηγεί στις ευρωπαϊκές εκλογές του Μαΐου για την ανάδειξη του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στη μεγάλη συζήτηση για την επιλογή των προσώπων που θα καταλάβουν τις σημαντικές πολιτικές και θεσμικές θέσεις στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Θα ανοίξει συζήτηση για τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τον Ύπατο Εκπρόσωπο. Άρα, είναι πολύ σημαντικό να ασκεί κάποια χώρα την Προεδρία αυτό το προεκλογικό εξάμηνο, το οποίο είναι κοινοβουλευτικά σύντομο, συντετμημένο, γιατί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ολοκληρώνει το έργο του και τη θητεία του ενόψει των εκλογών.

Άρα, έχουμε περίπου τέσσερις μήνες να αξιοποιήσουμε στις νομοθετικές διαδικασίες και τις διαδικασίες κοινοβουλευτικού ελέγχου με το Κοινοβούλιο, αλλά το εξάμηνο αυτό είναι πάρα πολύ έντονο και πυκνό πολιτικά, γιατί ανοίγει μεγάλη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης, για την απάντηση στον ευρωσκεπτικισμό, για την απάντηση που πρέπει να δώσουμε στους νέους ευρωπαίους πολίτες που θέλουν δουλειές, ευκαιρίες ανάπτυξης, θέλουν μία Ευρώπη η οποία να σημαίνει κάτι για τη ζωή τους.

Φυσικά, το εξάμηνο αυτό είναι προφανές πως για εμάς, ως Ελλάδα πια, σε εθνικό επίπεδο, είναι πάρα πολύ κρίσιμο, γιατί είναι το εξάμηνο τής στροφής προς την έξοδο από την κρίση, μετά από όσα έχουμε πετύχει, αλλά αυτό είναι ζήτημα που αφορά την ελληνική κυβέρνηση ως μία οποιαδήποτε άλλη κυβέρνηση κράτους μέλους και όχι την Προεδρία του Συμβουλίου.

Από τα χαρτιά που έχετε μελετήσει και από τις ενημερώσεις που έχετε παρακολουθήσει ως τώρα, γνωρίζετε τις τέσσερις μεγάλες προτεραιότητες της Προεδρίας.

Υπάρχουν φυσικά και οι ειδικότερες προτεραιότητες σε κάθε σύνθεση του Συμβουλίου, οι οποίες έχουν προσδιοριστεί σε συνεργασία με την Επιτροπή και τις αντίστοιχες Κοινοβουλευτικές Επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Οι μεγάλες προτεραιότητες της Προεδρίας, τις θυμίζω επιγραμματικά, είναι οι προτεραιότητες που έχουν όλοι οι ευρωπαίοι πολίτες και όλες οι ευρωπαϊκές κοινωνίες.

Η πρώτη είναι η ανάπτυξη, η δημιουργία θέσεων εργασίας, ιδίως η απασχόληση των νέων και η διαφύλαξη της κοινωνικής συνοχής και της κοινωνικής διάστασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό συζητείται σε κάθε Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην πραγματικότητα.

Η δεύτερη μεγάλη προτεραιότητα, αναγκαστική και αυτή, είναι η ολοκλήρωση των θεσμών οικονομικής διακυβέρνησης και στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη ζώνη του ευρώ, με κρίσιμο ζήτημα την τραπεζική ένωση, τον μηχανισμό εποπτείας, τον μηχανισμό εκκαθάρισης, αλλά και τον πανευρωπαϊκό μηχανισμό εγγύησης καταθέσεων για να υπάρχει πραγματικά μία ανοιχτή ευρωπαϊκή τραπεζική αγορά.

 Η τρίτη προτεραιότητα είναι η προστασία των ευρωπαϊκών συνόρων, η κινητικότητα, η αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών. Κάτι που αφορά πρωτίστως τις χώρες που έχουν εξωτερικά σύνορα, όπως η Ελλάδα, τις χώρες που είναι στο Νότο, στη Μεσόγειο, που έχουν εκτεταμένη ακτογραμμή, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, ή είναι χώρες νησιωτικές όπως η Μάλτα και η Κύπρος.  Ξέρετε ότι αναλαμβάνονται τώρα πολλές σημαντικές πρωτοβουλίες στο επίπεδο και του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Η τέταρτη οριζόντια προτεραιότητα είναι η θαλάσσια, η ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική. Μια πολιτική για τη γαλάζια ανάπτυξη, για το περιβάλλον, την ενέργεια, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, για την αλιεία, για τη χωροταξία στη θάλασσα, αλλά και για τις θαλάσσιες ζώνες σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο της θάλασσας.

Τεχνικά, όπως θα έχει την ευκαιρία να εξηγήσει ο κος Κούρκουλας, είμαστε έτοιμοι. Θα έχετε την ευκαιρία να επισκεφτείτε το Ζάππειο Μέγαρο, στο οποίο θα διοργανωθούν σχεδόν όλες οι εκδηλώσεις στην Αθήνα. Η Προεδρία μας είναι λιτή, έχει έναν περιορισμένο προϋπολογισμό, τον μικρότερο σε σχέση με όλες τις προηγούμενες Προεδρίες.

Θέλουμε να είμαστε πρακτικοί, συγκεκριμένοι, να υπηρετήσουμε αυτή μας τη θεσμική υποχρέωση με αποτελεσματικότητα, ώστε να παραδώσουμε στην Ιταλική Προεδρία που μας διαδέχεται, με την οποία βρισκόμαστε σε πολύ στενή συνεννόηση, γιατί η ελληνική και η ιταλική προεδρία μαζί σχηματίζουν ένα μεσογειακό έτος στην Ευρωπαϊκή Ένωση.