Στην εποχή των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων όπου τα ψηφιακά μέσα συγκλίνουν, το μείζον ερώτημα που  τίθεται είναι εάν η υπάρχουσα νομοθεσία είναι επαρκής για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που σχετίζονται με την προστασία των ανηλίκων.

Το διαδίκτυο και εν γένει οι online πλατφόρμες αποτελούν διαδραστικά περιβάλλοντα και όχι παθητικά μέσα, όπως η τηλεόραση, με αποτέλεσμα να εγείρουν, κατά τρόπο άμεσο και επείγοντα, θέματα προσβασιμότητας σε περιεχόμενο ή τύπους περιεχομένου που μπορούν να βλάψουν την σωματική, ηθική και πνευματική ανάπτυξη των ανηλίκων, ζητήματα που σχετίζονται με συγκεκριμένους τύπους εγκλημάτων μέσω υπολογιστών που μπορούν να συνδέονται με οπτικοακουστικό περιεχόμενο κ.α.

Πολλές είναι οι φωνές που υποστηρίζουν ότι είναι ανάγκη να προσαρμοστεί το ρυθμιστικό πλαίσιο προκειμένου να αντιμετωπιστούν, πολλαπλά θέματα που σχετίζονται με την προστασία των ανηλίκων σε ένα συγκλίνον περιβάλλον ΜΜΕ: η μετάδοση διαφημίσεων, όπως διαφημίσεων λιπαρών τροφών, αλκοολούχων ποτών ή για τα τυχερά παίγνια, ή ακόμα διαφημίσεων ιστοσελίδων σε ΜΜΕ, που είναι ακατάλληλες για τους ανηλίκους. Για παράδειγμα 2 στα 10 παιδιά στην Ελλάδα, ηλικίας 14-16 ετών, ασχολούνται με τυχερά παίγνια στον ‘πραγματικό κόσμο’, γεγονός που καθιστά τα παιδιά ειδικό κοινό (target group) για τις εταιρείες που διαφημίζουν τυχερά παιχνίδια και στο διαδίκτυο.

Παρ΄ όλο που οι συσκευές και οι πλατφόρμες που χρησιμοποιούνται για την πρόσβαση σε περιεχόμενο περιέχουν, ολοένα και περισσότερο, εργαλεία γονικού ελέγχου, η διάδοση αυτών των εργαλείων φαίνεται μέχρι στιγμής περιορισμένη. Οι γονείς δεν είναι τόσο ενημερωμένοι σε θέματα διαδικτύου, όσο είναι οι ανήλικοι χρήστες του.

Πολλοί γονείς δεν γνωρίζουν τα εργαλεία γονικού ελέγχου και ακόμα  περισσότεροι δεν μπορούν να τα ενεργοποιήσουν ή να τα προσαρμόσουν στις ανάγκες της οικογένειάς τους, είτε γιατί θεωρούν πολύπλοκη την εγκατάσταση, είτε γιατί δε διαθέτουν χρόνο. Αντιθέτως, συχνά, τα μεγαλύτερα παιδιά της οικογένειας γνωρίζουν πολύ περισσότερα από τεχνικής άποψης από τους γονείς τους και μπορούν να απενεργοποιούν τα φίλτρα γονικού ελέγχου. Επιπλέον, τα προγράμματα λογισμικού επιτρέπουν στους γονείς να αποκλείουν την πρόσβαση σε ορισμένες ιστοσελίδες, είναι όμως λιγότερο αποτελεσματικά στο φιλτράρισμα π.χ. των ιστότοπων κοινωνικής δικτύωσης. Παράλληλα, τίθεται θέμα με το φιλτράρισμα περιεχομένου ιστοσελίδων στις οποίες η πρόσβαση γίνεται από κινητά τηλέφωνα ή από κονσόλες παιχνιδιών, σε μια εποχή που στην Ευρώπη πολλά παιδιά χρησιμοποιούν αυτόν τον τρόπο συνδεσιμότητάς τους με το Διαδίκτυο. Τέλος, υπάρχουν πολλαπλά προβλήματα εφαρμογής και συμβατότητας των εργαλείων γονικού ελέγχου.

Ο προβληματισμός αυξάνεται σχετικά με τη λειτουργία αποτελεσματικών εργαλείων γονικού ελέγχου, την εφαρμογή των κατάλληλων μέτρων για την αποτελεσματική επαλήθευση της ηλικίας των χρηστών του διαδικτυακού οπτικοακουστικού περιεχομένου, τη χρήση ειδικής σήμανσης περιεχομένου στο Διαδίκτυο που θα βοηθήσει τους ανηλίκους να πλοηγούνται με έναν οδηγό βοηθείας και ασφαλείας σε ιστοσελίδες που αρμόζουν στην ηλικία τους, τη δυνατότητα υποβολής παρατηρήσεων ή καταγγελιών σχετικά με παράνομο ή επιζήμιο περιεχόμενο, την ενίσχυση των μηχανισμών διεκπεραίωσης των καταγγελιών προκειμένου να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητά τους κ.ά.

Παράλληλα, ανακύπτει η ανάγκη δρομολόγησης δράσεων για την εκπαίδευση των γονέων, των εκπαιδευτικών και των παιδιών προκειμένου τα ψηφιακά μέσα να μην αντιμετωπίζονται ως απειλή αλλά να αξιοποιούνται ως εργαλείο ενημέρωσης, μόρφωσης,  επικοινωνίας και ψυχαγωγίας  και να χρησιμοποιούνται θετικά για την πνευματική και ηθική ανάπτυξη των ανηλίκων.

Στα ζητήματα αυτά θα προσπαθήσει να δώσει απαντήσεις η Συνδιάσκεψη που διοργανώνει, στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας, η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης/Επικοινωνίας – Γενική Γραμματεία Μέσων Ενημέρωσης, με τίτλο ‘Προστασία των ανηλίκων στην ψηφιακή εποχή’. H Συνδιάσκεψη θα πραγματοποιηθεί στο Ζάππειο, στις 14-15 Απριλίου 2014.

Περισσότερες πληροφορίες για την εκδήλωση εδώ